యెన్నికల యంత్రాలు

వోటేసే యంత్రాలు

మనం వోట్లు వెయ్యడానికి పనికొచ్చే యంత్రాలని, ‘వాటంతట అవే వాటికి కావలసినవాళ్ళకి వోట్లు వేసే యంత్రాలు’ అని ప్రచారం చేసి, వాటిని నిషేధించాలంటున్నారు కొంతమంది నయా మేథావులు!

వీళ్ళకి వంత పాడుతున్నారు—రాజకీయ పార్టీలవారు! (మరి రిగ్గింగులకీ, సైక్లింగులకీ కుదరడం లేదుగదా! బూత్ కేప్చరింగు చేద్దామన్నా, పోలింగు అధికారి ఒకే బటన్ నొక్కి, పోలింగుని రద్దు చేసేస్తున్నాడు! బేలట్ పెట్టెల్లో ఇంక్ పొయ్యడానికి లేదు—అందుకని, గొడ్డళ్ళతో ఈ వీ ఎం లని నాశనం చేసినా, ఫలితం రీ పోలింగే! అందుకని, ఆడలేక మద్దెల ఓడు అంటూ, తమ స్వయంకృతాలని కప్పిపుచ్చుకోజూస్తున్నారు!)

2004 యెలక్షన్లకి మీదగ్గర సిబ్బంది పేర్లు ఇస్తే, యెలక్షన్ డ్యూటీలు వేస్తాం అని రిటర్నింగు అధికారి అడగగానే, మా బ్యాంకు బ్రాంచిలో తనతో సహా అందరి సిబ్బంది పేర్లూ వ్రాసిచ్చేశాడు—తెలిసీ తెలియని మా మేనేజరు!

దాంతో, అందరికీ, యెలక్షన్ విధులు కేటాయిస్తూ, ఫలానా రోజు మీటింగుకీ, శిక్షణకీ రమ్మని తాఖీదులొచ్చేసరికి, కళ్ళు తేలేశాడు—బ్యాంక్ యెలా నడిపించాలి సిబ్బంది లేకుండా—అనుకుంటూ!

సరే—తరవాత, పొరపాటుని అధికారులకి విప్పిచెప్పి, బ్యాంకు నడవడానికి ఇబ్బంది లేకుండా చూసుకున్నామనుకోండి!

కానీ శిక్షణ తరగతులకి మాత్రం తప్పనిసరిగా హాజరవ్వాలని చెప్పడంతో, మా సబ్ మేనేజరూ, నేనూ కూడా శిక్షణకి హాజరవ్వడం, మా అదృష్టం కొద్దీ ఈ వీ ఎం లని క్షుణ్ణంగా పరిశీలించి వాటితో రకరకాల ప్రయోగాలు చేసి, మొదటిసారి దేశ వ్యాప్తంగా నిజమైన యెన్నికలు జరగబోతున్నాయి అని సంతోషించాము!

తీరా పోలింగు రోజున పొద్దున్నే టీవీలో ‘ఫలానా చోట ఈ వీ ఎం లు మొరాయించాయి’ ‘ఫలానా చోట ఈ వీ ఎం లు లేటుగా ప్రారంభమయ్యాయి’ అంటూ వార్తలు వస్తుంటే, ఆశ్చర్యపోయాను!

ఇక్కడో మాట చెప్పుకోవాలి—అంతకు ముందే కొత్తగా ‘టీవీ 9’ ప్రారంభమై, వెలుగులోకి వస్తోంది! (నిజానికి టీవీ 9 రావడంతోనే మీడియా వెర్రితలలు వెయ్యడం మొదలు పెట్టింది! ముఖ్యం గా రవిప్రకాష్ మొదట్లో ఇష్టం వచ్చినట్టు మాట్లాడేవాడు—తరవాత తల బొప్పి కట్టాక మానేశాడానుకోండి!) మొట్టమొదట ఈ వీ ఎం లు మొరాయించాయి అని అన్నవాడు రవి ప్రకాషే!

నిజానికి ఈ వీ ఎం లు ‘మొరాయించవు’—వాటిని ప్రారంభించడానికి ముందు చెయ్యవలసిన ప్రక్రియలు—అభ్యర్థుల లిస్ట్ అందులో యెక్కించడం, మిగిలిన బటన్లని డమ్మీలుగా చెయ్యడం, నెంబర్లనీ వాటినీ నోట్ చేసుకొని, ‘టాంపర్ ప్రూఫ్’ గా సీలు చెయ్యడం—ఇలాంటివి! యెంత శిక్షణ పొందినా, పోలింగు సిబ్బంది ఈ విషయాల్లో తడబడం సహజం! అప్పుడు ఇతర అధికారులో, కంపెనీ వారో వచ్చి, వాటిని సరిగా ప్రారంభించేలాగ చేసేవారు—దానికి కొంత సమయం పట్టేది!

నేను చాలెంజి చేసి చెపుతున్నాను—వీటిని టాంపర్ చెయ్యడం యెవరి తరమూ కాదు!

మరి ఈ మధ్య ‘జనచైతన్య వేదిక’ వారు కొంత మంచి చేస్తున్నారు—మూఢ నమ్మకాలకి వ్యతిరేకంగా జనచైతన్యం కలిగించడం మొదలైనవి చేస్తూ.

వీరికేమొచ్చిందో—ఈ వీ ఎం లు టాంపర్ చెయ్యడం ద్వారా, పోలైన ప్రతీ అయిదో వోటో, ఎనిమిదో వోటో--ఇలా ఒకే అభ్యర్థికి పడేలా చెయ్యచ్చు అంటున్నారు!

వాళ్ళు సొంతంగా వాళ్ళకి తోచినట్టు ఈ వీ ఎం ల్లాంటివి తయారు చేసి, ప్రదర్శనలు కూడా ఇస్తున్నారు! సుప్రీం కోర్టుకి కూడా వెళ్ళారు కొంతమందితో!

మనిష్టం వచ్చినట్టు మనమే ఓ మెషీను తయారు చేసుకొని, దాన్ని వక్రం గా నడిపించి, అసలు మెషీన్లు కూడా ఇలా వక్రం గానే నడుస్తాయి అంటే, అది యేం నిరూపించినట్టూ?

మరి వీళ్ళెవరికి కొమ్ముకాస్తున్నట్టు?

(కొన్ని రోజుల క్రితం నేను తయారు చేసుకున్న టపా—కొన్ని తుదిమెరుగులు దిద్ది ప్రచురించాలని వుంచినది—ఇప్పుడు ప్రచురిస్తున్నాను! మెరుగుల సంగతి తరవాత!)